Ayanis Kalesi’nin İhtişamı Sur Duvarlarıyla Ortaya Çıkıyor

Van’ın Tuşba ilçesinde yer alan Ayanis Kalesi, Urartular dönemine ait en önemli yapılarından biri olarak dikkat çekiyor. Yürütülen kazı çalışmaları, kalenin surları ve yapılarıyla kalenin ihtişamını gün yüzüne çıkarıyor.

Urartu Krallığı’nın en önemli yapılarından biri olan Ayanis Kalesi, Urartu Kralı 2. Rusa tarafından inşa edilmiştir. Van Gölü’ne hakim bir tepeye konumlanan bu kale, asırlar öncesine ait kerpiç duvarlar, taş işçilikleri ve süslemeleriyle büyük bir tarihi öneme sahiptir. Yapılan kazılar sayesinde, Urartuların baştanrısı Haldi‘ye ithaf edilen bronz kalkanlar ve miğferler de kalenin iç yapılarında keşfedilmiştir.

Kazı Çalışmalarının Hızla Devam Etmesi

Ayanis Kalesi‘ndeki kazı çalışmaları, Kültür ve Turizm Bakanlığı‘nın izniyle, 37 yıldır devam etmektedir. Bu yılki kazılarda, önemli bir keşif olan 3 bronz kalkan ve bir bronz miğfer bulundu. Kazılar, Prof. Dr. Mehmet Işıklı başkanlığında, Atatürk Üniversitesi Arkeoloji Bölümü‘nden bir ekip tarafından gerçekleştiriliyor.

Kazı çalışmaları, kalenin dış surlarının ortaya çıkarılması amacıyla yoğunlaştırılmıştır. İlk kez gün yüzüne çıkarılan Urartu surlarında, kaymalara karşı kullanılan kilitli taşlar, Urartuların mühendislikteki becerilerini gözler önüne seriyor.

“Surlar Büyük Oranda Korunmuş”

Kazı başkanı Prof. Dr. Mehmet Işıklı, kale surlarının büyük bir kısmının korunduğunu belirtti. Ayanis Kalesi’nde yapılan kazılar, Urartu tarihine dair önemli yeni bulgulara ışık tutmaktadır. İleri derecede işlenmiş taş işçiliği, Urartuların taş ustalarındaki üstün beceriyi sergileyen bir özelliktir.

İçeriğin başlıca özelliklerinden biri olan kalenin surlarında kullanılan büyük boyutlu şekilsiz taşlar ve Urartu taş işçiliği nin zirveye ulaşan örnekleri, bölgeyi daha fazla araştırmaya değer kılmaktadır.

Işıklı, surların her bir köşesinde ustaca işlenmiş taşların olduğunu, ve bunların ana kayaya oturtulmuş şekilde yapıldığını ifade etti. Urartulara “taşların efendisi” unvanının verilmesinin arkasındaki neden de bu taş işçiliğindeki eşsizliktir.

Kale Sur Duvarlarındaki Depreme Dayanıklılık

Ayanis Kalesi’nde ortaya çıkarılan sur duvarları, sadece görsellik açısından değil, deprem dayanıklılığı açısından da büyük öneme sahiptir. İlhan Özgür‘ün belirttiği gibi, surlar ana kaya ile bağlantılı olarak inşa edilmiş ve taşların arasına kilitli taşlar yerleştirilmiştir. Bu yöntem, duvarların sağlamlığını artırarak deprem gibi doğal afetlere karşı dayanıklı hale getirmiştir.

Kale surlarının üzerine örülen kerpiç duvarlar ise, bu tarihi yapının korunmasına ve ziyaretçilere sunulmasına katkı sağlamaktadır. Özgür, bazalt taşlarının işçiliğini ve görkemli yapısını vurgulayarak, “Bunun gibi bir işçilik günümüzde bile zordur” diyerek Urartuların inşaat mühendisliği konusundaki başarısını gözler önüne serdi.

Gelecek Kazı Çalışmaları ve Turizme Katkı

Ayanis Kalesi’ndeki kazı çalışmalarının gelecekte turizme katkı sağlaması bekleniyor. Kale surlarının tamamının ortaya çıkarılmasıyla birlikte, kalenin görkemi daha da belirginleşecek. Gelecek sezon yapılacak olan kazılarla birlikte, surların geri kalan kısmı gün yüzüne çıkarılacak ve turizm açısından önemli bir değer haline gelecektir. Ayrıca, surların bazı bölümleri koruma onarımı ile desteklenerek, kalenin daha uzun süre korunması sağlanacaktır.