Zeytinyağı ve Demans Riski: Araştırmalar Neler Söylüyor?

Zeytinyağının sağlık üzerindeki faydaları bir kez daha bilimsel araştırmalarla gündemde. Düzenli zeytinyağı tüketimi, özellikle bilişsel sağlık üzerinde etkili olabilir. Yeni bir çalışma, günlük beslenmeye az miktarda zeytinyağı eklemenin demans riskini azaltmaya yardımcı olabileceğini ortaya koyuyor.

Zeytinyağının Demans Riskine Etkisi

Harvard Üniversitesi’nde yapılan uzun vadeli bir çalışmada, 28 yıl boyunca 92.000’den fazla katılımcının verileri analiz edildi. Çalışmada katılımcıların beslenme alışkanlıkları ve zeytinyağı tüketimi düzenli aralıklarla sorgulandı.

• Günde 7 gramdan fazla (yarım yemek kaşığı) zeytinyağı tüketenlerin demans nedeniyle ölme olasılığı, nadiren veya hiç tüketmeyenlere göre %28 daha düşük bulundu.
• Ancak bu araştırma gözlemsel bir çalışma olduğundan, zeytinyağının demansla ilişkili ölüm riskini doğrudan azaltıp azaltmadığı net değil. Yaşam tarzı faktörleri de bu sonuca katkıda bulunmuş olabilir.

Uzman Görüşleri

Dr. Stefana Forner, Alzheimer Derneği Tıbbi ve Bilimsel İlişkiler Direktörü, çalışmayla ilgili şunları söylüyor:
“Bu araştırma, zeytinyağı tüketimi ile demans kaynaklı ölüm riski arasındaki olası bağlantıları anlamak için diyet alışkanlıklarını ve sağlık verilerini analiz etti. Ancak bu bir müdahale çalışması değil, bu yüzden net sonuçlar çıkarmak mümkün değil.”

Diğer bir uzman olan diyetisyen Leah Barron, zeytinyağının genel sağlık üzerindeki etkilerine vurgu yapıyor:
“Zeytinyağı ve diğer doymamış yağ kaynakları, kolesterolü düşürmek, kan basıncını düzenlemek ve kalp hastalığı riskini azaltmak gibi kardiyovasküler sağlık için oldukça faydalıdır. Kalp sağlığı ile beyin sağlığı arasında güçlü bir bağlantı olduğu uzun zamandır biliniyor.”

Zeytinyağı Beyin Sağlığını Nasıl Destekliyor?

Zeytinyağı, antioksidanlar ve doymamış yağlar açısından zengin bir besin kaynağıdır. Bu bileşenler:

• Beyindeki enflamasyonu azaltabilir,
• Hücre yenilenmesini destekleyebilir,
• Bilişsel işlevlerin korunmasına yardımcı olabilir.

American Heart Association tarafından yapılan bir araştırma, kalp hastalığı riski yüksek bireylerin bilişsel işlevlerinde bozulma yaşama ihtimalinin daha fazla olduğunu göstermiştir. Bu da kalp sağlığına faydalı besinlerin aynı zamanda beyin sağlığını da desteklediğini işaret eder.

Beslenme Önerileri

Uzmanlar, tek bir gıdaya odaklanmak yerine genel beslenme alışkanlıklarına dikkat edilmesi gerektiğini vurguluyor:

• Doymamış yağlar açısından zengin olan zeytinyağını diyetinize ekleyin.
• Sebzeler, meyveler, tam tahıllar ve balık gibi besinlerle dengeli bir diyet oluşturun.
• Şeker ve doymuş yağ tüketimini sınırlandırın.

Dr. Forner, bu konuda şunları ekliyor:
“Genel sağlıklı beslenme alışkanlıkları, bilişsel gerileme ve demans riskini azaltabilir. Ancak, Alzheimer gibi hastalıkları önlediği veya tedavi ettiği kanıtlanmış tek bir besin maddesi bulunmamaktadır.”

Günde bir kaşık zeytinyağı tüketmek, tek başına demans riskini azaltmanın garantili bir yolu olmasa da, kalp dostu bir beslenme düzeninin parçası olarak beyin sağlığını destekleyebilir. Bu çalışmada zeytinyağının, demans kaynaklı ölüm oranlarını düşürmede potansiyel bir etkisi olduğu gözlemlendi. Ancak uzmanlar, bu etkilerin sihirli bir çözüm olmadığını, yaşam tarzı ve diyetin genel bütünlüğünün önemli olduğunu vurguluyor.