Tüketicilerin haklarını daha güçlü korumayı amaçlayan Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve ilgili düzenlemelerde değişiklik öngören kanun teklifi, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı.
Yeni yasa ile tüketici kredisi veren kurumlar ile tüketiciler arasında yapılan sözleşmelerin elektronik ortamda yapılmasının önü açıldı. Tüketicinin kimlik doğrulaması yapılarak bilişim veya elektronik haberleşme cihazları aracılığıyla sözleşme yapılabilecek. Ayrıca, tüketici kredisi sözleşmesi yazılı veya mesafeli yapılmadıkça geçerli olmayacak. Kredi sözleşmelerine ilişkin diğer işlemler de elektronik ortamda gerçekleştirilebilecek.
Belirli süreli kredi sözleşmeleri kapsamında, tüketicinin talebi olmadıkça kredinin kapanması ile hesap otomatik olarak kapatılacak. Aynı hükümler konut finansmanı sözleşmeleri için de geçerli olacak.
Kanunla, doğrudan satış sistemleri daha sıkı denetim altına alınacak. Bu sistem, komisyon, prim, teşvik gibi menfaatler karşılığında mal veya hizmet pazarlayan bağımsız satıcıları kapsıyor. Doğrudan satış şirketlerinin sermaye şirketi olması zorunlu kılınırken, elde edilecek kazancın sisteme yeni katılımcıların dahil edilmesi üzerine kurulmaması gerektiği vurgulandı.
Bu sistemde, tüketicilere mal veya hizmet sunulması esas alınacak ve satıcılardan tüketiciye satış yapılmasını zorunlu kılmayan herhangi bir ücret, aidat veya bedel talep edilemeyecek. Tüketiciler, 30 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin sözleşmeden cayma hakkına sahip olacaklar. Ayrıca, doğrudan satış şirketlerinin tüketicileri bilgilendirmekle yükümlü olduğu bir sistem kurma zorunluluğu getiriliyor. Bu düzenleme, 9 ay sonra yürürlüğe girecek.
Reklam ve haksız ticari uygulamalarla ilgili cezalar daha caydırıcı hale getirildi. Haksız ticari uygulamalar nedeniyle idari para cezaları 60 bin ila 6 milyon Türk lirası arasında uygulanabilecek. Aykırılık ülke genelinde gerçekleştiğinde ise cezalar 600 bin ile 6 milyon Türk lirası arasında değişecek. Denetimlerde bilgi ve belgelerin doğru şekilde sunulmaması halinde cezalar daha da artacak.
Yeni yasa, piramit satış sistemlerini yasaklayarak, bu sistemleri başlatan, düzenleyen veya yayılmasını destekleyenlere karşı Türk Ceza Kanunu‘na uygun ağır yaptırımlar öngörüyor. Ayrıca, doğrudan satış şirketlerinin yasaya aykırı faaliyet göstermeleri halinde idari para cezaları uygulanacak. Bu düzenlemeler de 9 ay sonra yürürlüğe girecek.
Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun‘da yapılan değişikliklerle, elektronik ticaret aracılığıyla yurt dışına yapılan satışlar ve yatırım teşvik belgeleri kapsamında yapılan harcamalar üzerinden bazı indirimler sağlanacak. Ayrıca, adil rekabeti korumak amacıyla elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarına belirli şartlar getirildi. Yeni hükümler, 2024 yılı itibarıyla yürürlüğe girecek.
Yasa, TBMM Genel Kurulunda kabul edilen AK Parti önergesiyle birlikte Vergi Usul Kanunu ve Savunma Sanayii ile ilgili bazı maddeleri de içeriyor. Özellikle enflasyon düzeltmesi ve yatırım teşvik belgeleri kapsamındaki düzenlemeler, bu alanlardaki muhasebe standartlarına yönelik hükümleri içeriyor.
Bu kapsamda, savunma sanayii ile ilgili bazı düzenlemeler de kanun teklifine dahil edildi ve bu maddelerle birlikte üç yeni madde kanuna eklenmiş oldu.
Yeni yasa, tüketicilerin haklarını koruma noktasında önemli yenilikler getiriyor. Elektronik sözleşmelerden doğrudan satış sistemlerine, piramit satışlara yönelik yaptırımlardan haksız ticari uygulamalara kadar birçok alanda tüketiciyi güvence altına almayı hedefliyor.