UNESCO, Kasım 2023’te, 2025’teki 43. Genel Kurul oturumuna Özbekistan’ın Semerkand kentinde ev sahipliği yapacağını açıkladı. Bu, 1985’ten bu yana UNESCO’nun Paris dışında ilk kez ev sahipliği yapacağı şehir olacak.
UNESCO, Birleşmiş Milletler’in bir uzmanlaşmış kuruluşu olarak 1946 yılında kurulmuştur. Örgütün ana hedefi, üye ülkelerde eğitim, bilim, kültür, bilgi ve iletişim alanlarında gelişimi teşvik etmektir. Merkezi Paris’te bulunan UNESCO, gayri resmi olarak BM’nin İstihbarat Laboratuvarı olarak anılmaktadır.
Şu anda UNESCO’ya 194 ülke üye olup, diğer 12 ülke ve bölge ortak üye statüsündedir. Bugün, 400’den fazla uluslararası sivil toplum kuruluşu ve vakıf, UNESCO ile işbirliği yapmaktadır.
UNESCO’nun dünya kültür mirası listesine 1121 eser dahil edilmiştir. İçan Kale (1990’da), Buhara, Şehrisabz ve Semerkand (2001’de) şehirlerinin tarihi bölümleri bu listeye dahil edilmiştir.
UNESCO, Semerkand’da düzenlenecek konferansın hazırlıkları için Cumhurbaşkanı Mirziyoyev’in kararını duyurdu. Karar, şehirdeki kültürel miras nesnelerinin korunması ve kapsamlı sergilerin düzenlenmesi gibi görevleri belirliyor. Özbekistan Cumhuriyeti’nin Uluslararası Kültürel Anıtların Korunması ve Restorasyonu Araştırma Merkezi’ne üye olması için çalışmalar başlatıldı.
UNESCO Ulusal Komisyonu, Özbekistan’daki şehirleri ve kültürel miras alanlarını UNESCO’nun Yaratıcı Şehirler ve Eğitimi Teşvik Eden Şehirler ağlarına dahil etmek için adımlar atacak.
UNESCO kriterlerine göre, Semerkand’da Büyük İpek Yolu Devlet Müzesi’nin kurulması, Sahibqiron Amir Temur Bahçeleri’nin restore edilmesi, Bibikhanim kompleksinin onarılması ve Buhara’nın tarihi merkezinin korunması planlanıyor. Ayrıca, bu projeler Dünya Mirası Listesi’ne dahil edilme sürecine de katkıda bulunacak.
Semerkand bölgesi valisi tarafından verilen karar doğrultusunda, bu konferansın düzenlenmesi ile ilgili tüm organizasyonel görevler belirlenmiş durumda. İpek Yolu Semerkand kompleksinde misafirler için gerekli tüm koşullar oluşturulacak. Uzmanlar, Registan kompleksi, Afrosiyob şehir kalıntıları, Shahi Zinda kompleksindeki sergi projeleri ve Mirzo Ulugbek gözlemevindeki yeni sergi alanının organizasyonunda görev alacak.
Önümüzdeki iki ila üç yıl içinde Semerkand, büyük uluslararası konferanslar ve forumlar düzenleme konusunda önemli bir deneyim kazanacak. Bölgedeki altyapı, uluslararası standartlara uygun koşullar, prestijli heyetler ve turistler için sunulan hizmetler uluslararası alanda tanınmaktadır. Bu bağlamda, UNESCO Genel Konferansı’nın Semerkand’da yapılacak olması, bölgenin uluslararası alandaki önemini ve misafirperverliğini gözler önüne serecek.
Semerkand, Büyük İpek Yolu’nun önemli bir merkezi olarak kültürel ve tarihi öneme sahiptir. Şehir, UNESCO tarafından korunması gereken birçok kültürel mirasa ev sahipliği yapmaktadır. Semerkand’daki etkinlikler, bölgenin uluslararası kültürel iş birliği ve tarihsel değerlerinin tanıtımı açısından büyük bir fırsat sunmaktadır.