Ticaret Savaşları ve Emtia Piyasalarındaki Çalkantı

ABD’nin ithalat tarifelerini artırması ve küresel ticaret gerilimlerinin tırmanması, emtia piyasalarında dalgalanmalara yol açtı. Değerli metallerde yükseliş görülürken, petrol ve tarım ürünleri baskı altında kaldı.

ABD’nin Meksika, Kanada ve Çin’e yönelik ek gümrük tarifeleri, küresel ekonomide belirsizliği artırarak yatırımcıları güvenli limanlara yönlendirdi. Bu gelişmeler sonucunda:

• Altının ons fiyatı yüzde 1,8 artışla 2.909 dolar seviyesine ulaştı.
• Gümüş fiyatları yüzde 4,4, paladyum yüzde 3,2 ve platin yüzde 1,7 değer kazandı.

Özellikle ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell’ın, faiz indirimleri konusunda temkinli bir politika izleneceğini açıklaması da değerli metallerin yükselişine katkı sağladı.

ABD’nin Kanada ve Meksika’dan ithal edilen mallara yüzde 25, Çin mallarına ek olarak yüzde 10 vergi uygulaması küresel ticaret savaşlarını derinleştiriyor. Çin’in misilleme olarak ABD’den ithal edilen mısır, buğday ve soya fasulyesi gibi tarım ürünlerine yüzde 10-15 ek vergi getirmesi, emtia piyasalarında dalgalanmalara yol açtı.

Trump yönetimi ayrıca, Rusya’ya büyük ölçekli bankacılık yaptırımları ve ek gümrük tarifeleri uygulamayı değerlendiriyor. Bu durum, küresel ticaretin sekteye uğrayabileceği endişelerini artırıyor.

Petrol fiyatları, arz fazlası endişeleri nedeniyle Aralık 2021’den bu yana en düşük seviyelerine geriledi:

• Brent petrolün varil fiyatı 70,2 dolara düşerken, hafta içinde 68,2 dolar seviyesine kadar indi.
• OPEC+ ülkeleri, 2,2 milyon varillik üretim kesintisini nisan ayından itibaren kademeli olarak kaldıracağını açıkladı.
• Suudi Arabistan, Rusya, Irak, Kuveyt ve BAE gibi ülkeler üretimi artırmayı planlıyor.

Bu gelişmeler, küresel petrol arzının artacağı beklentisiyle fiyatlar üzerinde baskı oluşturdu. Öte yandan, Avrupa Komisyonu’nun doğal gaz depolama hedeflerini 2027’ye kadar uzatma önerisi ve Asya’daki soğuk hava koşullarının gaz stoklarını azaltması doğal gaz fiyatlarını yukarı yönlü etkiledi.

Çin’in açıkladığı İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) verileri küresel baz metal piyasalarına yön verdi. Çin’de imalat PMI verileri 50,8 ile Kasım 2023’ten bu yana en yüksek seviyeye çıkarken, Euro Bölgesi PMI verileri son iki yılın zirvesine ulaştı.

Çin’in işlenmemiş bakır ithalatı yüzde 7,2 düştü, ancak ABD’nin dışa bağımlılığı nedeniyle bakıra yönelik vergi açıklamaları fiyatları yukarı çekti:

• Bakır yüzde 3,5
• Alüminyum yüzde 3
• Nikel yüzde 3,1
• Çinko yüzde 1,2 değer kazandı.

ABD ile Çin arasındaki ticaret gerilimi ve Meksika’nın GDO’lu mısır ekimini yasaklaması, tarım emtia piyasasını olumsuz etkiledi:

• Mısır, buğday ve soya fasulyesi fiyatlarında yüzde 0,1 ila 0,6 arasında düşüş görüldü.
• Rusya’nın tahıl ihracatını kısıtlama sinyalleri de buğday fiyatlarını aşağı çekti.
• Brezilya’daki kuraklık ve Arjantin’deki aşırı yağışlar nedeniyle mısır ve soya fasulyesi üretimi tehdit altında.

Öte yandan Çin, gıda güvenliğini güçlendirmek amacıyla yıllık tahıl üretim hedefini 700 milyon tona çıkardığını açıkladı. Ayrıca, tarım stok bütçesini artırarak ABD ve Brezilya’ya olan bağımlılığı azaltmayı hedefliyor.

Kahve fiyatları, Brezilya’daki düşük üretim nedeniyle yükselişini sürdürürken, kakaonun ton başına fiyatı yüzde 9,1 değer kaybetti.

• ABD merkezli kahve borsasında fiyatlar yüzde 3 artarken, şeker yüzde 1 değer kaybetti.
• Pamuk fiyatları yüzde 1,4 yükseldi.
• Küresel kahve tüccarları, fiyatlardaki yükseliş nedeniyle alımları sınırlama kararı aldı.

ABD’nin ek gümrük vergileri ve ticaret savaşları, emtia piyasalarında dalgalanmaları artırmaya devam ediyor.

• Altın ve gümüş güvenli liman olarak yatırımcı çekmeye devam ederken, baz metallerde yükseliş dikkat çekiyor.
• Petrol ve doğal gaz fiyatları arz-talep endişeleri nedeniyle dalgalı seyrederken, OPEC+’nın üretim artışı planı piyasalarda baskı oluşturuyor.
• Tarım emtialarında düşüşler devam ederken, Çin’in gıda güvenliği adımları dikkatle takip ediliyor.

Gelişmelerin emtia piyasaları üzerindeki etkileri, küresel ticaret politikalarının yönüyle şekillenmeye devam edecek.