Bilim insanları, özellikle ABD ve İngiltere’de kullanılan birçok kişisel bakım ürününün formaldehit gibi kanserojen kimyasallar içerdiğini ve bu maddelere maruziyetin ciddi sağlık riskleri doğurabileceğini açıkladı. Silent Spring Enstitüsü tarafından yürütülen son araştırma, şampuan, losyon, vücut sabunu ve kirpik yapıştırıcısı gibi günlük ürünlerde kullanılan koruyucu maddelerin zamanla formaldehit salarak kullanıcıları kansere açık hale getirebileceğini ortaya koydu.
Formaldehit Tehlikesi ve Etki Alanı Genişliyor
Formaldehit; renksiz, keskin kokulu ve genellikle kozmetiklerde mikrobiyal büyümeyi engellemek amacıyla kullanılan bir gazdır. Son araştırmalar, özellikle saç düzleştiricilerdeki formaldehitin siyahi kadınlarda rahim ve meme kanseri riskini artırdığını göstermişti. Ancak yeni bulgular bu kimyasalların yalnızca saç ürünlerinde değil, şampuan, losyon ve cilt bakım ürünlerinde de yaygın olarak bulunduğunu gözler önüne serdi.
Dr. Robin Dodson, “Bu kimyasallar sadece saç düzleştiricilerle sınırlı değil. Vücudumuzun her yerine temas eden ürünlerde mevcut,” diyerek tehlikenin yaygınlığına dikkat çekti.
Araştırma Nasıl Yapıldı?
Silent Spring Enstitüsü, Los Angeles’ta yaşayan 70 siyahi ve Latin kadınla yürüttüğü çalışmada, katılımcıların 5-7 gün boyunca kullandıkları güzellik ürünlerini özel bir mobil uygulamayla takip etti. 1.100’den fazla ürün incelendi ve içerik listelerinde formaldehit salan maddelere odaklanıldı.
-
Katılımcıların %53’ü formaldehit salıcı içeren ürün kullandığını bildirdi.
-
Bu ürünlerin çoğu günlük ya da haftalık olarak düzenli kullanılıyordu.
En sık tespit edilen kimyasal: DMDM Hidantoin
Bu madde, saç ürünlerinin %58’inde, cilt ürünlerinin ise %47’sinde bulundu.
Etiketleme Yetersiz, Bilinç Eksikliği Yaygın
Formaldehit doğrudan yazılmasa da ürün içeriklerinde “formaldehit salıcı” maddeler yer alıyor. Bu kimyasallar uzun ve karmaşık isimlerle listelendiğinden, hem tüketicilerin hem de uzmanların bu maddeleri etiketlerden tespit etmesi zorlaşıyor.
Dr. Dodson, “İdeal olan, şirketlerin bu kimyasalları ürünlerine baştan koymamasıdır. Ancak en azından uyarı etiketleri zorunlu olmalıdır,” dedi.
Formaldehit Dışında Dikkat Edilmesi Gereken Diğer Tehlikeli Kimyasallar
| Kimyasal | Kullanım Alanı | Potansiyel Riskler |
|---|---|---|
| Benzofenon | Güneş kremleri | Hormon bozucu olabilir |
| Butillenmiş bileşikler | Antioksidan koruyucu | Endokrin sistem üzerinde olumsuz etkiler |
| Kömür katranı | Kepek ve sedef tedavisi | Yüksek dozlarda kanser riski |
| Etanolaminler | Köpüklü ürünler | Nitrozamin oluşumu ile kanser riski |
| Homosalate | Güneş kremi | Hormonal etkiler ve çevresel zarar |
| Hidrokinon | Leke açıcı ürünler | Cilt tahrişi ve renk bozuklukları |
| Mika | Makyaj ve ışıltılı ürünler | Cilt tahrişi, ağır metal bulaşma riski |
| Parabenler | Koruyucu | Hormon sistemi üzerinde olumsuz etkiler, meme kanseri şüphesi |
| P-fenilendiamin (PPD) | Saç boyası | Ciddi alerjik reaksiyonlar |
| Triklosan | Antimikrobiyal koruyucu | Hormon bozuklukları ve antibiyotik direnci |
Düzenlemeler Ne Diyor?
Birleşik Krallık ve AB’de formaldehit ve formaldehit salan maddeler, kozmetik düzenlemeler kapsamında kısıtlanmıştır. Ancak ürün içeriğindeki formaldehit seviyesi belirli eşikleri aşarsa etiketlenmesi zorunludur.
ABD’de ise bu konuda Avrupa’ya kıyasla daha gevşek düzenlemeler bulunmaktadır. Bilim insanları, ABD’nin de Avrupa’daki gibi sıkı uyarı ve etiketleme politikaları uygulaması gerektiğini vurguluyor.
Uzmanların Çağrısı: Ürün Etiketlerini İyi Okuyun, Doğal İçeriklere Yönelin
Bilim insanları, tüketicilerin içerik listelerini dikkatle incelemesi, mümkünse doğal ve organik içerik barındıran ürünlere yönelmesi gerektiğini belirtiyor. Ayrıca, etiketi karmaşık görünen ürünlerden kaçınılması, güvenilir markaların tercih edilmesi ve düzenleyici kurumların daha sıkı kontrol uygulaması talep ediliyor.
