Özbekistan Parlamento Seçimi İçin Sandığa Gidiyor

Parlamento Seçimleri: Yenilikçi Bir Sistem

Bu seçimlerde Özbekistan, ilk defa çoğunlukçu ve orantılı nispi temsil sistemine göre oy verecek. Milli Yükseliş Demokrat Partisi, Halk Demokrat Partisi, Liberal Demokrat Partisi, “Adalet” Sosyal Demokrat Partisi ve Ekoloji Partisi gibi büyük partilerden toplam 875 aday, parlamentonun alt kanadı Yasama Meclisi’nde bulunan 150 sandalye için yarışacak.

Bu sistem kapsamında 75 milletvekili, orantılı nispi temsil seçim sistemi ile seçilecek ve bu koltuklar için 500 aday yarışacak. Diğer 75 milletvekili ise çoğunlukçu seçim sistemi ile belirlenerek, 375 aday arasından seçilecek.

Aday Profili: Genç ve Eğitimli

Milletvekili adaylarının yüzde 99,3’ünü üniversite mezunları oluştururken, bu seçimde adayların yüzde 44,7’sini kadınlar oluşturuyor. En genç aday 25 yaşında olup, adayların yaş ortalaması 47,2 olarak belirtiliyor. Adaylar arasında öğretmenler yüzde 27,9 ile ilk sırada yer alırken, onları ekonomistler, girişimciler, hukukçular, doktorlar ve mühendisler takip ediyor.

Sandıklar ve Yurt Dışı Oy Kullanımı

Ülke genelinde 10 bin 717 sandık kurulmuş durumda ve 20 milyona yakın seçmen, bu sandıklarda oy kullanabilecek. Ayrıca, yurt dışında yaşayan Özbek vatandaşları da 39 ülkedeki 56 diplomatik temsilcilikte oy verebilecek.

Uluslararası Gözlemciler Takipte

Seçimi, 50’den fazla ülke ile AGİT, Dünya Seçim Organları Birliği (DSOB), Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ), İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) gibi uluslararası kuruluşlardan 1000’e yakın gözlemci takip ediyor.

Yeni Yasa ve Seçim Sonrası Süreç

Özbekistan’da bu seçimlerle ilk defa parti üyesi olmayan adaylar da milletvekili adayı olabiliyor. En çok oy alan parti, başbakan adayını belirleyerek onay için devlet başkanına sunacak. Yasama Meclisi, çoğunlukçu ve orantılı nispi temsil sistemine geçiş yasa tasarısını 31 Ekim 2023’te kabul etmiş, Senato ise 24 Kasım 2023’te onaylamıştı. Bu yasa, Aralık 2023’te Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev tarafından imzalanarak yürürlüğe girmişti.

Son olarak, 2019 seçimlerinde Liberal Demokrat Partisi 53, Milli Yükseliş Demokrat Partisi 36, “Adalet” Sosyal Demokrat Partisi 24, Halk Demokrat Partisi 22 ve Ekoloji Partisi 15 sandalye kazanmıştı.