Mars, kendine özgü kızıl rengiyle “Kızıl Gezegen” olarak bilinir. Ancak bilim insanları, bu belirgin renge sahip olmasının nedenini yeniden değerlendiren yeni bir araştırma yayınladı. Geleneksel olarak, Mars’ın yüzeyinde bulunan paslanmış demir minerallerinin (hematit) gezegenin renginden sorumlu olduğu düşünülüyordu. Ancak yeni bulgular, bu teorinin yanıltıcı olabileceğini gösteriyor.
Mars, onlarca uzay misyonuyla detaylı şekilde incelenen bir gezegen. Yörüngedeki ve yüzeydeki araçlardan gelen veriler, Mars’ın kızıl renginin toz içindeki paslanmış demir oksitlerden geldiğini ortaya koymuştu. Ancak yeni bir araştırma, bu rengin hematitten değil, soğuk suyun varlığında oluşan ferrihidrit isimli bir mineralle ilişkili olabileceğini ortaya koydu.
Nature Communications dergisinde yayınlanan bu çalışma, Mars’ın su geçmişine dair yeni ipuçları sağlayarak, gezegenin yaşanabilirlik potansiyelini yeniden gözden geçirmemizi sağlayabilir.
Bilim insanları, Mars yüzeyini kaplayan demir oksidin oluşumu hakkında daha fazla bilgi edinmek için Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) Mars Express ve ExoMars Trace Gas Orbiter görevlerinden gelen verileri analiz etti. Aynı zamanda NASA’nın Mars Keşf uydusu ve gezginleri Curiosity, Pathfinder ve Opportunity’den elde edilen veriler de kullanıldı.
Trace Gas Orbiter’ın CaSSIS görüntüleme sistemi, Mars’taki toz partiküllerinin büyüklüğünü ve bileşenlerini belirledi. Araştırmacılar, laboratuvar ortamında Mars tozuna benzer numuneler oluşturarak farklı demir oksit türlerini analiz etti. Yapılan deneylerde, ferrihidrit ve bazalttan oluşan bir karışımın Mars tozuyla en iyi örtüştüğü bulundu.
Araştırma ekibinden Adomas Valantinas, elde edilen bulguların Mars’ın geçmişine dair çok önemli bilgiler sunduğunu belirtiyor.
“Mars hâlâ kızıl gezegen, ancak neden kızıl olduğuna dair anlayışımız değişti.”
Ferrihidrit minerali yalnızca su varlığında oluşabiliyor. Bu da Mars’ın, daha önce düşünülenden çok daha erken bir dönemde paslanmaya başladığını ve gezegenin suya sahip olduğu dönemlerin yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini gösteriyor.
Mars’ın yaklaşık 3 milyar yıl önce yoğun volkanik faaliyete sahne olduğu, bu sürecin buzları eriterek su ve kaya etkileşimlerini tetiklemiş olabileceği belirtiliyor.
NASA ve ESA’nın ortak yürüttüğü Mars Numune Dönüş Programı kapsamında gezegenden getirilecek kaya ve toz örnekleri, Mars’ın su geçmişine dair daha kesin veriler sağlayabilir. Bilim insanları, bu numunelerin analiziyle Mars’ın atmosferinin ve su döngüsünün geçmişte nasıl işlediğini daha iyi anlamayı umuyor.
Araştırma Konusu | Geleneksel Teori | Yeni Teori (Ferrihidrit) |
---|---|---|
Mars’ın rengi | Hematit | Ferrihidrit |
Oksitlenme Kaynağı | Yüzey Paslanması | Soğuk Su Mineralleri |
Su Geçmişi | Sınırlı Su Kaynağı | Daha Yaygın Su Varlığı |