Kırgız uzmanlar: Orta Asya’nın su krizi ortak mücadeleyle çözülebilir

Kırgızistanlı uzmanlar, iklim değişikliği, su kıtlığı ve enerji güvenliği gibi alanlarda bölgesel işbirliğinin zorunlu hale geldiğine dikkat çekti.

Orta Asya’da su krizi derinleşiyor. Kırgız uzmanlara göre bölgenin geleceğini tehdit eden bu sorun, yalnızca ulusal değil, bölgesel ve uluslararası işbirliği ile çözülebilir. Kırgızistan Güvenlik Konseyi Başkanı Marat İmankulov ve diğer uzmanlar, verimsiz su kullanımı ve artan kuraklık nedeniyle ekonomik ve sosyal tehlikelerin büyüdüğünü vurguluyor.

 Tanrı Dağları’ndan doğan nehirler kritik önemde

Orta Asya’nın temiz su kaynakları arasında yer alan Tanrı Dağları’ndan doğan nehirler ve göller, Kırgızistan’ın sürdürülebilir kalkınması, gıda ve enerji güvenliği açısından hayati rol oynuyor. Ancak iklim değişikliğiyle birlikte bu su rezervleri hızla azalıyor. Kırgızistan’ın yıllık iklim kaynaklı ekonomik kaybı 30 ila 50 milyon dolar, bu kaybın 1 milyar dolara ulaşabileceği öngörülüyor.

İmankulov: “2030’a kadar su ihtiyacı yüzde 30 artabilir”

Marat İmankulov, su kaynaklarının yanlış kullanımı ve yetersizliği nedeniyle su kaybının arttığını, bu durumun enerji ve tarım sektörlerini tehdit ettiğini belirtti. Özellikle tarım sektöründe suya olan ihtiyacın 2030 yılına kadar yüzde 30 oranında artabileceği tahmin ediliyor.

 Kubatova: “Uluslararası platformlarda birleşmeliyiz”

Kırgızistan Meclis Başkanlığı’na bağlı İklim Değişikliği Konseyi Sekreteri Kulira Kubatova, Kazakistan, Özbekistan ve Tacikistan gibi ülkelerin su sorunlarıyla ayrı ayrı mücadele ettiğini; ancak Orta Asya’nın tek cephe olarak hareket etmesi gerektiğini söyledi. Kubatova, Aral Gölü, buzullar ve su rezervleri gibi ortak sorunların uluslararası gündeme taşınması gerektiğini vurguladı.

Kuramayev: “Su diplomasisi artık kaçınılmaz”

Uluslararası İlişkiler Uzmanı Baykadam Kuramayev, Kırgızistan ve Tacikistan’ın sınır sorunlarını çözdükten sonra su yönetiminde ortak akıl geliştirmeleri gerektiğini söyledi. Suyun adil dağılımı ve verimli kullanımının her geçen yıl daha hayati hâle geldiğini belirtti.

 Kuştepe Kanalı gerilimi tırmandırabilir

Güvenlik uzmanı Nurlan Dosaliyev, Afganistan’ın Kuştepe Su Kanalı Projesi’nin, Orta Asya’daki su krizini ve jeopolitik dengeleri olumsuz etkileyebileceğine dikkat çekti. Projenin, iklim mültecilerinin oluşmasına neden olabileceği ve bölgeyi kuraklık kuşağına sokabileceği uyarısında bulundu.

 Şestakov: “Yatırımlar arttıkça su tüketimi de artıyor”

Oy Ordo Uzman Girişimleri Merkezi Başkanı İgor Şestakov, ekonomik büyümenin su kaynaklarını daha da zorladığını ve su diplomasisinin devletler arası güvenlik için stratejik önemde olduğunu kaydetti.

Orta Asya Su Krizi Göstergeleri (2025 Tahmini)