Kanadalılar ABD’den Gelen Tehlikeli Atıkların İthalatına Karşı

ABD’den Kanada’ya ithal edilen tehlikeli atıklar nedeniyle Quebec’teki bir çöp sahasının genişletilmesi, yerel yönetimler ve çevre aktivistleri tarafından büyük tepkiyle karşılandı. Montreal’in Blainville banliyösünde bulunan Stablex adlı ABD menşeli şirketin, belediyeye ait yaklaşık 67 hektarlık turba bataklığı ve ormanlık araziyi satın alarak tesisi büyütme girişimi bölgesel bir krizi tetikledi.

Quebec eyalet hükümeti, atık sahasında yer kalmadığını savunarak Blainville’i arazisini satmaya zorlayan bir yasa tasarısını gündeme aldı. Ancak Blainville Belediye Başkanı Liza Poulin, “Alternatif bir çözüm varken hükümetin neden Amerikan şirketinin çıkarına araziyi kamulaştırmak istediğini anlayamıyorum” sözleriyle itirazını dile getirdi.

Çevreciler ayakta: “Kanada, ABD’nin çöp kutusu değil”

Quebec parlamentosundaki muhalif milletvekili Ruba Ghazal, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Biz Amerika Birleşik Devletleri’nin çöp kutusu değiliz” diyerek hükümetin pozisyonunu sert bir dille eleştirdi. Çevre örgütlerinden oluşan bir koalisyon da ithalatın tamamen durdurulması çağrısı yaptı.

Gelişmeler, The Guardian ve Meksika merkezli Quinto Elemento Lab’ın yayınladığı, ABD’nin her yıl Kanada ve Meksika’ya 1 milyon tondan fazla tehlikeli atık ihraç ettiğini ortaya koyan araştırmanın ardından ivme kazandı.

Trump etkisi: Toksik atık krizinin gölgesinde ticaret gerilimi

Protestolar, Donald Trump’ın Kanada ürünlerine uyguladığı %25’lik gümrük vergileri ve Kanada’yı “51. eyalet” ilan etme çıkışının gölgesinde büyüyor. Kanada halkı ABD’den pizza malzemelerini boykot ederek ve ABD’ye seyahatlerini iptal ederek tepki gösteriyor.

Stablex’in sahibi olan Republic Services’ın önemli hissedarları arasında teknoloji milyarderi Bill Gates’in yatırım şirketi de bulunuyor. Quebec işletme kayıtlarına göre Gates, Stablex’te oy hakkının %25-50’sine sahip.

Şirketin savunması ve çevre endişeleri

Stablex CEO’su Michel Perron, Blainville’deki tesisin 2027’de kapasitesini dolduracağını belirterek, “Aksi halde Quebec endüstrisi hizmet kesintisiyle karşı karşıya kalabilir” uyarısında bulundu. Şirket, ABD’den gelen toksik atıkları işleyerek çevreye zarar vermeden bertaraf ettiğini savunsa da çevre kuruluşları kullanılan stabilizasyon teknolojisinin 50 yıllık olduğunu ve laboratuvar dışında test edilmediğini söylüyor.

Stablex sözcüsü Maxime Couture, hükümetin alternatif sahaların çevresel ve lojistik sorunlar içerdiği gerekçesiyle Blainville seçeneğini tercih ettiğini belirtirken, ABD’den gelen atık oranının 2018’de %43 iken 2024’te %17’ye düştüğünü vurguladı.

Yasal süreç ve bölgesel haklar gerilimi

Quebec’in doğal kaynaklar bakanı Maïté Blanchette Vézina tarafından sunulan yasa tasarısı, şehir yönetiminin direnişine rağmen Blainville arazisinin kamulaştırılmasına olanak tanıyor. Montreal bölgesindeki belediye birlikleri ise bu tasarının yerel yönetim haklarını ihlal ettiğini ve yaban hayatı koruma hedeflerine zarar verdiğini belirtiyor.

Tehlikeli Atık Krizi Verileri (2023)