İran-ABD Görüşmeleri İlerliyor Ancak Kapsamlı Anlaşma Hâlâ Uzak

MUSCAT – İran ile ABD arasında Tahran’ın nükleer programı ve yaptırımların kaldırılması konusunda yürütülen dolaylı müzakereler, diplomatik ilerleme sinyalleri verse de, kapsamlı bir anlaşma olasılığı hâlâ uzak görünüyor. Roma’da gerçekleşen son tur görüşmelerin ardından taraflar, müzakereleri bir üst aşamaya taşımaya hazırlanıyor.

Roma’da Dolaylı Temas

İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Seyyid Abbas Araghchi ile ABD’nin özel temsilcisi Steve Witkoff arasında Umman Dışişleri Bakanı Seyyid Bedr El Busaidi’nin arabuluculuğunda Roma’da dört saatlik dolaylı bir görüşme gerçekleştirildi. Araghchi görüşmeyi “iyi” ve “ilerlemeci” olarak nitelendirdi.

“Taraflar temel bazı ilke ve hedeflerde daha iyi bir anlayışa ulaştı.”
— Seyyid Abbas Araghchi

Yeni Müzakere Takvimi

• Çarşamba: Umman’da teknik uzman görüşmeleri

• Cumartesi: Başmüzakerecilerle yeni tur temas

Bu, 12 Nisan’da Maskat’ta yapılan ilk turdan sonra sadece iki hafta içinde gerçekleştirilen ikinci dolaylı görüşme oldu.

 Jeopolitik Denge: Gerilim ve Temkin

Siyasi analist Halid Ahmed, ABD’nin İran’la doğrudan çatışma riskini göze alamayacağını ifade etti:

“ABD ekonomik baskılar altında. İran’la savaş yerine diplomatik çözüm arayışı daha gerçekçi.”

Analist Ahmed El Şezavi ise ABD’nin Körfez’deki pozisyonunun zayıfladığını ve İran’ın Hürmüz Boğazı üzerinden önemli bir stratejik avantaja sahip olduğunu belirtti.

“Yemen’de Husilere karşı bile net başarı sağlanamazken, İran’la doğrudan bir çatışma çok daha riskli.”

JCPOA Gölgesinde Yeni Arayış

2015 yılında imzalanan ve İran’ın nükleer programını sınırlamayı taahhüt ettiği Ortak Kapsamlı Eylem Planı (JCPOA), ABD’nin 2018’de çekilmesiyle büyük ölçüde askıya alındı. O günden bu yana, anlaşmayı yeniden canlandırmaya yönelik girişimler sonuçsuz kaldı.

Çok Kutuplu Dünya ve İran’ın Hesapları

Katar’daki Hamad Bin Halife Üniversitesi’nden Dr. Steven Wright, İran’ın değişen küresel dengeleri dikkatle izlediğini ifade etti:

“İran, ABD’nin küresel ağırlığının azaldığına inanıyor. Bu nedenle büyük tavizler vermeye yanaşmayabilir.”

Son Durum ve Beklentiler