Dünya Çapında Askeri Harcamalar 40 Yılın En Yüksek Oranına Ulaştı

Dünya genelinde askeri harcamalar, 2024 yılında yüzde 9,4 oranında artarak 2,7 trilyon dolara yükseldi. Bu, Soğuk Savaş’ın sona erdiği 1980’li yıllardan bu yana kaydedilen en yüksek artış oranı oldu.

Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün (SIPRI) yayımladığı yıllık rapora göre, Ukrayna ve Gazze’deki devam eden savaşlar ile Avrupa ve Asya’daki askeri gerilimlerin etkisiyle küresel silahlanma yarışı hız kazandı. Raporda, “Birçok ülke askeri harcamalarını artırma taahhüdünde bulundu. Bu durum, önümüzdeki yıllarda da artışların devam edeceğine işaret ediyor” ifadesine yer verildi.

ABD Liderliğini Sürdürüyor

2024 yılında yaklaşık 1 trilyon dolar harcama ile dünyanın en fazla askeri harcama yapan ülkesi yine ABD oldu. ABD’nin askeri harcamaları arasında 61,1 milyar dolarla F-35 savaş uçakları ve sistemleri, 48,1 milyar dolarla yeni donanma gemileri, 37,7 milyar dolarla nükleer cephaneliğin modernizasyonu ve 29,8 milyar dolarla füze savunma sistemleri yer aldı. Ayrıca, ABD’nin Ukrayna’ya sağladığı 48,4 milyar dolarlık askeri yardım, Kiev’in 64,8 milyar dolarlık savunma bütçesinin yaklaşık dörtte üçüne denk geliyor.

Çin ve Rusya Yükselişte

ABD’nin ardından en yüksek askeri harcamayı yapan ülke Çin oldu. 2024 yılında Çin’in yaklaşık 314 milyar dolar harcadığı tahmin ediliyor. Çin’in yatırımlarını, yeni nesil silahsız hava araçları, denizaltılar ve nükleer kapasite gibi alanlarda artırdığı belirtildi. Rusya ise Ukrayna’daki savaşın etkisiyle askeri harcamalarını en az yüzde 38 oranında artırdı.

İsrail’in Harcamaları Yüzde 65 Arttı

İsrail, 2023’te Gazze’ye başlattığı kara harekâtının ardından 2024’te askeri harcamalarını yüzde 65 artırdı. ABD, İsrail’e 10,6 milyar dolar ilave askeri yardım sağladı.

NATO Ülkeleri Savunma Bütçelerini Artırıyor

NATO ülkeleri, Rusya tehdidine karşı savunma bütçelerinde önemli artışlar yaptı. Almanya yüzde 28, Romanya yüzde 43, Hollanda yüzde 35 oranında askeri harcamalarını artırdı. Türkiye ise askeri harcamalarını yüzde 12 oranında artırdı.

Asya-Pasifik’te Silahlanma Yarışı

Çin’in askeri bütçesinin artışı, Japonya, Tayvan, Filipinler ve Güney Kore gibi bölge ülkelerinin de harcamalarını artırmasına yol açtı. Japonya, 2024’te yüzde 21’lik artışla II. Dünya Savaşı sonrası en büyük askeri bütçesini açıkladı. Myanmar ise askeri harcamalarını yüzde 66 oranında artırarak Asya-Pasifik’te ilk sırada yer aldı.

Afrika ve Amerika Kıtalarında Durum

Afrika’da askeri harcamalar yüzde 3 oranında arttı. Kıtada en fazla savunma bütçesine sahip ülke ise Cezayir oldu. Amerika kıtasında Meksika, askeri harcamalarını yüzde 39 oranında artırdı.

Uzmanlardan Uyarı: Küresel Güvenlik Riski Artıyor

SIPRI uzmanlarına göre, Asya-Pasifik başta olmak üzere birçok bölgede artan silahlanma eğilimleri, çözülmemiş bölgesel anlaşmazlıklar ve siyasi gerilimlerle birleşince ciddi bir güvenlik riski oluşturuyor. Raporda, “Giderek büyüyen bu yarış, küresel istikrarsızlığı daha da artırabilir” uyarısında bulunuldu.