Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Kurucusu: Mehmet Emin Resulzade Türkiye’deki Etkileri

31 Ocak 1884 tarihinde Azerbaycan’ın Bakü şehrine bağlı Novhanı köyünde dünyaya geldi. Genç yaşlardan itibaren siyasete ilgi duyan Resulzade, Çarlık Rusya’sının baskılarına karşı mücadele etmek için çeşitli siyasi partiler ve örgütlerde aktif rol aldı. İlk adımlarını gazetecilikle atan Resulzade, ülkesindeki toplumsal ve siyasi değişimlerin öncüsü oldu. “Bir kere yükselen bayrak, bir daha inmez” sözleriyle Azerbaycan halkı için bağımsızlık simgesi haline gelen Resulzade’nin hayatı, sadece Azerbaycan’da değil, Türkiye’de de büyük bir etki yaratmıştır.

B2: Bağımsızlık Mücadelesi ve Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Kuruluşu

Resulzade’nin Azerbaycan’ın bağımsızlık mücadelesi, 1918’deki önemli bir dönüm noktasına dayanır. Azerbaycan’da Müsavat Partisi‘nin lideri olarak, Azerbaycan Cumhuriyeti’nin kurulması yönünde büyük bir adım atmıştır. 28 Mayıs 1918’de Azerbaycan’ın bağımsızlık ilanı, Resulzade’nin liderliğinde gerçekleşti. Aynı yıl Azerbaycan ile Osmanlı İmparatorluğu arasında imzalanan dostluk anlaşmasına Azerbaycan adına imza atarak tarihi bir adım daha atmıştır.

Resulzade’nin bu dönemdeki en büyük başarısı, Azerbaycan’ın dış dünyaya tanıtılması adına gösterdiği çabalar olmuştur. Osmanlı İmparatorluğu’nun “Kafkas İslam Ordusu”nun Bakü’yü Ermeni ve Bolşeviklerden kurtarması, Resulzade’nin stratejik liderliğinin bir sonucudur.

B3: Resulzade’nin Göçü ve Türkiye’deki Mirası

Azerbaycan’ın Sovyetler Birliği tarafından işgali sonrası, Resulzade’nin hayatı zorlu bir döneme girmiştir. Stalin’in baskılarına rağmen işbirliği yapmayı reddederek Sovyetler Birliği’ni terk eden Resulzade, Fransa, Finlandiya, Polonya ve Almanya’da yaşadı ve Sovyetler’e karşı yayımlar yaptı. Ancak 1947 yılında Türkiye’ye yerleşmeye karar veren Resulzade, Türk vatandaşı oldu.

Azerbaycan Kültür Derneği‘ni kurarak, Azerbaycan’ın durumunu Türk halkına tanıtmaya devam etti. Ayrıca Azerbaycan’ın bağımsızlık mücadelesi hakkında yazdığı kitaplar ve verdiği konferanslarla Türk ve Azerbaycan halkları arasında köprü kurmuştur. 6 Mart 1955 tarihinde Ankara’da vefat eden Resulzade’nin cenazesi, Cebeci Asri Mezarlığı’na defnedilmiştir.

Mehmet Emin Resulzade’nin Anısı: Bugün Hangi Türkiye Sokaklarında ve Okullarında Yaşatılıyor?

Resulzade’nin Türkiye’deki anısı hala canlıdır. Türkiye’deki birçok il ve ilçede sokak ve caddelere ismi verilmiştir. Özellikle Ankara Çankaya’daki Mehmet Emin Resulzade Anadolu Lisesi‘nde adının yaşatılması, onun kültürel mirasının genç kuşaklara aktarılmasını sağlamaktadır.

SEO Anahtar Kelimeleri:

• Mehmet Emin Resulzade