Yemen, şu anda bir dizi çevresel sorunun ve devam eden silahlı çatışmanın etkisiyle büyük bir insani krizle karşı karşıya. Uzun yıllardır süren çatışmalar, sürekli fırtınalar, seller, kitlesel yerinden edilmeler, kolera salgınları ve akut gıda güvensizliği, Yemenli milyonlarca kişi için hayatı tehdit eden ciddi sorunlara yol açtı. Uluslararası Kızılhaç Komitesi’nin (ICRC) tahminine göre, Yemen nüfusunun yaklaşık %70’i şu anda insani yardıma bağımlı durumda.

Yemen’deki Çatışmanın Tarihi ve Etkileri

Yemen’deki çatışmalar, Yemen İç Savaşı’nın patlak verdiği 2014 yılına kadar uzanıyor. Birleşmiş Milletler (BM) raporlarına göre, savaş 2021 itibarıyla 259.000’den fazla ölüme neden oldu ve bunların yaklaşık %70’i beş yaş altı çocuklardan oluşuyor. 2024 itibarıyla can kaybı sayısının daha da yüksek olduğu tahmin ediliyor.

BM, Nisan 2022’de Yemen’deki savaşan taraflar arasında başarılı bir ateşkes müzakeresi gerçekleştirmiş olsa da, silahlı çatışma ve insan hakları ihlalleri devam ediyor. Sivillere ve kritik altyapıya yönelik saldırılar yaygın bir şekilde sürüyor. İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), “Yemen’deki dokuz yıllık çatışma boyunca, çatışmanın tarafları uluslararası insancıl hukuk ve insan hakları hukukunu yaygın şekilde ihlal ederek kapsamlı sivil zararlara yol açtı. Çatışma, evleri, hastaneleri, okulları ve pazarları hedef alan, çoğu kasıtlı ve ayrım gözetmeksizin gerçekleştirilen, muhtemelen savaş suçları da dahil olmak üzere hukuka aykırı saldırılar içeriyordu” dedi.

Gıda ve Su Güvensizliği

İç savaş, Yemen’in uzun süreli gıda ve su güvensizliği sorunlarını daha da kötüleştirdi. Çatışma boyunca birçok topluluk parçalandı ve yerinden edildi, gıda sistemleri neredeyse tamamen erişilemez hale geldi. Global Rights Compliance’a (GRC) göre, savaşan taraflar çiftlikleri, balıkçı limanlarını ve sulama sistemlerini hedef aldı, bu da gıda ve suyun kıt hale gelmesine neden oldu.

2022’de BM, nüfusun yarısından fazlasının gıda ve temiz suya erişiminin olmadığını bildirmişti. Dünya Gıda Programı (WFP), 2024 itibarıyla yaklaşık 17 milyon Yemenlinin akut gıda güvensizliğiyle karşı karşıya olduğunu tahmin ediyor. Savaşın, yabancı para akışını kısıtlaması, gıda maliyetlerinde keskin bir artışa yol açtı ve çoğu Yemenliyi savunmasız durumda bıraktı.

Kolera Salgını ve İklim Krizi

Savaş, Yemen’deki kolera salgınının kötüleşmesine neden oldu. Sulama sistemlerinin tahribatı hijyene ciddi zarar verdi. Uluslararası Göç Örgütü (IOM), Eylül 2024 itibarıyla şüpheli kolera vakalarının 255.000’e ulaşabileceğini bildiriyor.

Şiddetli fırtınalar ve seller, bu koşulları daha da kötüleştirdi. Başkent Sana’a, 11 Ağustos’tan bu yana şiddetli rüzgarlara maruz kaldı ve 73 yerinden edilmiş yerleşim yerinde ve 21.000 hanede önemli hasar meydana geldi. Elektrik gibi kamu hizmetleri kesintiye uğradı ve tıbbi yardıma erişim büyük ölçüde kısıtlandı. Şiddetli yağmur ve sel, yollar, barınaklar ve tıbbi tesislerin yıkılmasına yol açtı. IOM, bu koşulları “Bu yağmurlar yalnızca trajik can kayıplarına yol açmakla kalmadı, aynı zamanda tüm toplulukların mallarını ve hayatta kalma araçlarını da yok etti” şeklinde değerlendirdi.

Yardım ve Destek Çağrısı

IOM, Yemen’deki etkilenen topluluklara kamp yönetimi, tıbbi yardım ve hijyen kaynakları da dahil olmak üzere hayat kurtarıcı yardım sağlama sürecinde. Kuruluş, bu yardımları finanse etmek için 13,3 milyon dolarlık bir çağrı başlattı. Ancak, gereken fonların yalnızca bir kısmı karşılandı. Bu kriz her geçen gün kötüleşmeye devam ederken, bağışçıların katkıda bulunması zorunlu hale geliyor.